मुलांशी बोलताना - doing... learning... changing

गेल्याच महिन्यातच मुलाच्या शाळेत show and tell स्पर्धा होती. तीन बॅचेस, तीन फेर्या आणि तीन विजेते असा format होता. सुंदरकल्पना, उत्तम virtual execution आणि मुलांचं उत्साही participation ह्यामुळे खूपच मजा आली.

पण दरवेळी प्रत्येक फेरीत select केलेली मुलं जाहीर करणार्या msg मध्ये एक गोष्ट खटकायची. ती म्हणजे “ for us all the kids are winners but still ...”

मैत्रिणीला म्हटलं तर ती म्हणाली; “अगं आता कुठे सगळ्यांना feedback देत बसणार आणि इतर मुलं discourage झाली तर परतपालकच सुनावतात आजकाल. तू काय केलं असतंस बरं?”

मी म्हटलं;” मी लिहिले असते, participation नक्कीच कौतुकास्पद आहे पण जी मुलं पुढच्या फेरीत select झाली नाहीत त्यांनी अमुकअमुक गोष्टींवर focus करावा. किंवा पालकांनी मुलांची capacity ओळखून वाक्यांची निवड करावी. काहीतरी constructive सांगायलानको का? “

“तू जरा जास्तच competitive आणि demanding आहेस” - ती म्हणाली आणि तिने विषयाला बगल दिली.

“You are sounding like my husband” - मी म्हटलं

काहीही म्हणा; मला नेहमीच वाटतं की feedback मधे खूप ताकद असते. आणि ज्या प्रकारे तो दिला जातो त्यावर समोरच्या व्यक्तिचाresponse ठरतो.

असाच दुसरा एक अनुभव. एका खूप famous social media influencer बरोबर एक campaign करत होते. लंच करताना गप्पाचालल्या होत्या. बोलता बोलता ती म्हणाली “आम्ही मुलांच्या results नंतर नाही तर exam झाल्यावर celebrate करतो. Efforts needs to be celebrated not results. मुलांना encouraged वाटतं.”

म्हटलं ; “ I beg to differ Nisha ( नाव बदललं आहे). पण तुझ्या ह्या campaign ला जर likes/comments आल्या नाहीत तर तुलापुढचं campaign मिळताना problem होऊ शकतो. मी जर sales targets achieve केले नाहीत तर मला ॲाफिस मध्ये problem होईल. So efforts are indeed important but well planned results and analysis of results is slightly more important. आणि हे एक कटू सत्य आहे. दर वेळी आपण जिंकू शकत नाही हे सत्य आहे; पण न जिंकणं आणि हार मानणे ह्या गोष्टीतला फरकमुलांना जाणवून दिला की ती discourage होणार नाहीत.”

आता मुलाबरोबर virtual school attend करते तेव्हा शिक्षकांमध्ये, पालकांमध्ये मुलांना चुचकारण्याची आणि प्रोत्साहनाच्यानावाखाली उगाच कौतुक करण्याची, चुकांवर पांघरूण घालण्याची वृत्ती बघते... आणि ते मला खटकतं.

चुकांची जाणीव आणि acceptance नसेल तर त्या सुधारण्याचा प्रश्नच उद्भवत नाही.

मी कठोर टीका करण्याच्या बाजूने नाही पण मुलांना योग्य तर्हेने चुकांची जाणीव करून देणे म्हणजे discouragement असं मला वाटतनाही.

कारण, अपयश म्हणजे यशाची पहिली पायरी असं जरी असलं तरी दुसर्यांदा अपयश म्हणजे यशाची दुसरी पायरी चढलो असं होतनाही.

परवाच मुलाच्या competition चा result आला. बघायच्या आधीच नवरा म्हणाला ,” त्याचं नाव नसेल तर त्याला सांगू नकोस”

“आहे रे त्याचं नाव” - मी अभिमानाने म्हटलं

आणि मनात म्हटलं, “ नसतं तरी सांगितलं असतं पण जरा वेगळ्या पद्धतीने. ह्या competition मधल्या हारजीत पेक्षा त्याच्यात योग्यattitude निर्माण होण्यासाठी. It’s not about winning or losing; it’s about LEARNING AND CHANGING “